Gaat rode bietensap het Nederlands voetbal een boost geven?

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat nitraatrijk bietensap de prestatie van duuratleten kan verbeteren. Recent onderzoek suggereert echter dat nitraatsupplementen ook een positief effect kunnen hebben op hoog-intensieve inspanning (korte explosieve activiteiten) en intervalinspanning.

De afgelopen jaren is het gebruik van nitraatsupplementen, waarvan rode bietensap de bekendste vorm is, sterk toegenomen bij vooral wielrenners en hardlopers.

Een onderzoek van de afdeling Humane Biologie en Bewegingswetenschappen van de Universiteit Maastricht heeft dit bij een groep Nederlandse voetballers onderzocht en de bevindingen zijn in het internationale wetenschappelijke tijdschrift Nutrients gepubliceerd.

Bij 32 amateurvoetballers (2e en 3e KNVB-klasse) werd onderzocht of inname van geconcentreerd rode bietensap de sprintprestaties kon verhogen bij een YoYo Intermittent Recovery Test level 1 (YYIRT1). De YoYo-test is een veelgebruikte sprint-test bij voetballers, waarbij binnen een beperkte, oplopende snelheid een afstand tussen twee lijnen afgelegd dient te worden. Tijdens het onderzoek moesten de voetballers aan het eind van twee periodes van zes dagen een YoYo-test uitvoeren. In de vijf dagen voor die twee testdagen werd deelnemers gevraagd twee flesjes geconcentreerde rode bietensap (70 ml per stuk) per dag te drinken. De laatste twee flesjes werden op de zesde dag ingenomen, drie uur voor de YoYo-test.

Volgens het zogeheten crossover design, kregen de deelnemers eerst zes dagen rode bietensap met nitraat te drinken en vervolgens zes dagen placebo (rode bietensap zonder nitraat), of juist andersom. Op de laatste dag van elke periode werd een buisje bloed afgenomen en wat speeksel verzameld, om er de concentraties nitraat in te meten. De spelers voerden meteen na een korte warming-up de YoYo-test uit.

Interval- en duursport

De resultaten van het onderzoek laten zien dat bietensap met nitraat er inderdaad voor zorgt dat de sprintcapaciteit toeneemt. De afstand die met nitraatrijk bietensap tijdens de YoYo-test werd afgelegd was namelijk gemiddeld 3,4% groter dan de afstand die met bietensap zonder nitraat werd afgelegd. Daarbij bleek de gemiddelde hartslag tijdens de test lager te zijn nadat de spelers nitraatrijk bietensap hadden ingenomen. Het is nog de vraag in hoeverre deze resultaten te vertalen zijn naar het verhogen van de prestaties van topsporters, bijvoorbeeld profvoetballers. In ieder geval lijkt op basis van deze en andere recente studies nitraatsuppletie niet alleen bij duursporters, maar zeker ook bij interval- en/of sprintsporters tot prestatieverbetering te kunnen leiden.

Over de auteurs

Jean Nyakayiru is bewegingswetenschapper op de afdeling Humane Biologie en Bewegingswetenschappen van de Universiteit Maastricht. Hij werkt, samen met universitair docent en projectleider Dr. Lex Verdijk en Kristin Jonvik van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, als promovendus aan het project Beet-ing your competitors. Dit project heeft als doel richtlijnen op te stellen voor nitraatgebruik bij (top)sporters.