Jolijn Zwart-Van Kessel: ‘Smaaklessen en EU-schoolfruit naar hoger plan tillen’

4 oktober 2019

Ruim zeventig procent van de basisscholen is sinds de oprichting van Smaaklessen met dit programma bereikt. En 3000 scholen doen dit jaar weer mee met het EU-schoolfruit- & groenteprogramma. Kinderen die aan de slag gaan met Smaaklessen krijgen meer objectieve kennis, ze proeven beter en herkennen meer voedsel.

‘Ongeveer zeventig procent van het totaal aan bassischolen in Nederland is bereikt met Smaaklessen’, licht Jolijn Zwart-Van Kessel toe. Ze is manager Team Smaaklessen & EU-Schoolfruit van Wageningen University & Research. Op donderdag 7 november organiseert zij, samen met Gertrude Zeinstra, van Wageningen Food & Biobased Research, een symposium voor beleidsmakers, overheden, gezondheidsorganisaties en scholen. Hier wordt de laatste stand van zaken en kennis rond gezondheid op basisscholen gepresenteerd. Het symposium wordt ondersteund door  het Voedseleducatie Platform en Groente & Fruit Vanzelfsprekend.

Voedseleducatie naar hoger plan

‘We willen met het symposium Van Patatzak tot Fruitbak de gezondheid op scholen en voedseleducatie in Nederland naar een hoger plan tillen’, vervolgt Zwart-van Kessel. ‘We hebben de kennis gebundeld en geven aan welke onderzoeksprojecten er binnen de Wageningen Universiteit lopen en wat de uitkomsten zijn. Er gebeurt veel aan onderzoek en vertalen dat in toepassingen zoals Smaaklessen, maar we zijn er nog niet. We hopen aan de hand van uitkomsten van onderzoek professionals en beleidsmakers te laten zien hoe we voedselonderwijs en beleid rond gezondheid op scholen nog beter en effectiever kunnen maken.’

Voedseleducatie effectief

Dat voedseleducatie werkt, is in de afgelopen jaren uit promotieonderzoek aan Wageningen Universiteit gebleken. Zwart-Van Kessel: ‘De coördinatie van het lesprogramma Smaaklessen is sinds 2006 door het ministerie van LNV gekoppeld aan de Wageningen Universiteit om  een verantwoorde objectieve kwalitatieve complete manier van voedseleducatie in Nederland te waarborgen. In 13 jaar tijd is er veel onderzoek gedaan en hebben we gezien dat smaaklessen effectief kunnen zijn. We zien dat aan verschillende, significante determinanten van gedrag. Zo zijn kinderen die smaaklessen hebben gehad over het algemeen beter bereid nieuwe soorten voedsel te proeven en meer soorten groente en fruit herkennen.

Effecten op gedrag kinderen

De positieve effecten op het gedrag van kinderen  zijn vooral te zien als het volledige programma van Smaaklessen wordt afgewikkeld in groep 1 tot en met 8 van de basisscholen. Tijdens het symposium wordt duidelijk gemaakt welke strategieën effectief zijn. ‘Smaaklessen is een programma wat scholen vrijwillig en kosteloos als lesprogramma kunnen inzetten’, zegt Zwart-Van Kessel. ‘De een heeft er wat meer tijd voor dan de ander, met het digitale lesportaal Chef! kunnen scholen zelf flexibel zien hoe Smaaklessen bij bestaande lesmethoden kunnen worden ingezet.’

Tijdens het symposium wordt door een onderzoeker ingegaan op de effecten voor voedselvaardigheden indien scholen het Smaaklessen- en EU-schoolfruit-programma beide, een van beide of of helemaal niet inzetten. Een andere onderzoeker laat zien hoe groente en fruit als vanzelfsprekende pauzehap in het onderwijsbeleid kan worden opgenomen. En er wordt ingegaan op manieren waarop scholen met de dagelijkse verleiding van (ongezond) voedsel kunnen omgaan.

Schoollunch

‘Nu steeds meer scholen een continurooster hebben, komt de vraag op of scholen naar Frans voorbeeld ook een schoollunch kunnen aanbieden, waarin alle gezonde ingrediënten zitten’, zegt Zwart-Van Kessel. ‘Maar hoe organiseer je dat? Ook hier wordt recent onderzoek gepresenteerd. .’

Zelf gaat Zwart-Van Kessel in op de werking van het voedseleducatieplatform dat sinds 2013 bestaat. Het is een netwerk waarin bedrijven, kennisinstelling WUR en overheden samenwerken om objectieve kwalitatieve voedseleducatie op basisscholen te realiseren. ‘Er zijn veel partners bij betrokken die allemaal meedenken over voedselonderwijs. De vraag hoe je dat het beste objectief doet, zonder reclame en met het behoud van wetenschappelijke kennis , zal hierbij aan bod komen. Tijdens het symposium zullen onze gedragscode en communicatieprotocol, Raad van Toezicht en Toetsingscommissie voor lesmateriaal als voorbeeld toelichten.

Lesportaal Chef!

Tijdens het symposium ‘van Patatzak tot Fruitbak’ zal ook het lesportaal Chef! worden gepresenteerd. Het is een digitaal platform waarvan leraren gebruik kunnen maken om naar eigen voorkeur een smaaklessenprogramma, de EU-Schoolfruitlessen, Smaakmissies en het Kok in de Klas event op hun school vorm te kunnen geven. In de praktijk is gebleken dat scholen veel behoefte hebben aan maatwerk en flexibele  invulling  van voedseleducatie. Met het portaal komen we hieraan tegemoet. We geven hierbij handvaten voor hoe de onderdelen van het smaaklessenprogramma het beste kunnen worden gecombineerd tot een complete les. Voor gastdocenten is er een E-learning‘

Altijd op de hoogte blijven?