Utrechtse onderzoekers verbinden voeding en farmacologie

Beeld: ulleo via Pixabay

Voedingsstoffen kunnen een verrassend vergelijkbare werking hebben als geneesmiddelen. Dat concluderen farmacologen van de Universiteit Utrecht (UU) nadat ze ruim tweehonderd onderzoeken naar voedingsmiddelen inventariseerden.

In de review, die in Pharmacological Reviews werd gepubliceerd, stellen de wetenschappers vast dat veel voedingsstoffen een vergelijkbare werking hebben als medicijnen. Ze keken naar ruim 200 onderzoeken over hoe voedingsstoffen inwerken op cellen in het lichaam, waarbij vooral gelet werd op de manier waarop de stoffen binden aan cellen en vervolgens reacties van het immuunsysteem beïnvloeden. De onderzoekers inventariseerden vijftien soorten celreceptoren en de voedingsstoffen die daarop aangrijpen. Het resultaat was een uitvoerig overzicht van tientallen voedingsstoffen, de receptoren waarop zij aangrijpen en de immuunreacties die ze daardoor teweegbrengen. 

“We weten natuurlijk al heel lang dat ons voedingspatroon samenhangt met onze gezondheid”, zegt onderzoeksleider Saskia Braber, verbonden aan het departement Farmaceutische wetenschappen van de UU, in het persbericht. “Maar die kennis is heel breed. Het omvat het gehele voedingspatroon, met daarin allerlei soorten voeding. Wij zien nu dat sommige voedingsstoffen heel gericht kunnen hechten aan specifieke receptoren van specifieke cellen, net zoals geneesmiddelen. Dat voedingsstoffen zo gericht de processen in cellen een positieve kant kunnen opduwen is heel verrassend.”

Effects of nutritional components via RXR binding partners on the immune system. Beeld via open access review Pharmacological Modulation of Immune Responses by Nutritional Components.

Gerichte voeding

Volgens Braber en collega’s kan dit inzicht leiden tot specifieke diëten die op maat zijn gemaakt om bepaalde aandoeningen tegen te gaan. Braber: “Je kunt bijvoorbeeld bij een bepaalde ziekte nagaan welke immuunreactie daarbij is betrokken. Vervolgens zoek je uit welke celreceptoren daarvoor verantwoordelijk zijn. En als je die receptor weet, kun je ook nagaan welke voedingsstoffen daarop aangrijpen.”

Het onderzoeksteam hoopt een brug te kunnen bouwen tussen farmacologen en voedingsonderzoekers. Deze review over voeding is in een farmacologisch vakblad gepubliceerd en dat had vijf tot tien jaar geleden niet gekund, aldus Braber. “Farmacologen accepteerden lange tijd de inzichten uit voedingsonderzoek niet. Ze beschouwden voeding als een soort onoverzichtelijke brij van stoffen en substanties die allemaal een verschillende werking hebben. De laatste tijd is die visie gaan kantelen, en zien farmacologen in dat voeding wel degelijk heel specifieke medicinale effecten kan hebben.”